1η Ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών στο Αηδονοχώρι Κόνιτσας
«Οι δύο γυναίκες, έτρεμαν από το φόβο που τις είχε κυριέψει, κι είχαν γονατίσει, κάτω στο χώμα… Η μάνα κράταγε, την κοπέλα κοντά της, για να την προστατέψει, ήταν δεν ήταν, 16 χρονών η κοπέλα, όταν μπήκε, το σκυλί ο γερμανός, με το πιστόλι στο χέρι.

Σημάδεψε με το πιστόλι τη μάννα, στο κεφάλι και πυροβόλησε μια φορά, το πιστόλι μπλόκαρε, ξανάριξε και δεύτερη φορά και πάλι το πιστόλι μπλόκαρε… γύρισε ο γερμανός, γεμάτος λύσσα προς την άλλη μεριά και πέταξε το πιστόλι στον τοίχο βρίζοντας… Oι δυο γυναίκες, στάθηκαν για λίγο σαστισμένες, μαρμαρωμένες, θαρρείς για πάντα, εκείνην τη μαύρη μέρα, στις 9 Ιουλίου του 1943, στο Αηδονοχώρι».

Κάθε καλοκαίρι, σχεδόν όλα τα χωριά της Ηπείρου, πραγματοποιούν εκδηλώσεις μνήμης, για να τιμήσουν τους δικούς τους ανθρώπους, τα θύματα της ναζιστικής βαρβαρότητας, που δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ, εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του 1943, από τους φονιάδες της 1ης ορεινής, μεραρχίας, ορεινών καταδρομών «Εντελβάις» του γερμανικού στρατού.

Ο κατάλογος των ελληνικών χωριών που κάηκαν στην Ήπειρο από τους γερμανούς, ορεινούς καταδρομείς της «Εντελβάις», είναι ατελείωτος και χιλιάδες τα θύματα του άμαχου πληθυσμού που σφαγιάστηκαν στο όνομα του ναζισμού, του φρικιαστικότερου παραλογισμού, που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.

Κι όμως, ενώ όλες αυτές τις μέρες, εμείς οι Ηπειρώτες θρηνούμε με δάκρυα στα μάτια τους δικούς μας ανθρώπους και γονατίζουμε ευλαβικά στα μικρά κενοτάφια των χωριών, στην Γερμανία σήμερα, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο κρατίδιο της Βαυαρίας, στο Μιτενβάλντ, στις 18 Μαΐου, κάθε χρόνο, χιλιάδες Γερμανοί, συγκεντρώνονται εκεί για να τιμήσουν τους γερμανούς ορεινούς καταδρομείς, που σκοτώθηκαν «ηρωικά» στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου.

Το Μιτενβάλντ, στην διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αποτέλεσε το Κέντρο εκπαίδευσης των καταδρομέων της «Εντελβάις», ενώ μεταπολεμικά λειτούργησε σαν ένας θύλακας μέσα στις τάξεις του σύγχρονου γερμανικού στρατού, της Μπούντεσβερ, όπου αμετανόητοι ναζί, αξιωματικοί της Βέρμαχτ βρήκαν καταφύγιο, χωρίς ποτέ να λογοδοτήσουν σε κανένα δικαστήριο για τις σφαγές που διέπραξαν στην κατεχόμενη από τους ναζί Ευρώπη, ειδικότερα στη Ρωσία, στα Βαλκάνια, μα πολύ περισσότερο, στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου.

Στις εκδηλώσεις αυτές στο Μιτενβάλντ παρίστανται και αρκετά μέλη  του γερμανικού κοινοβουλίου, η στρατιωτική ηγεσία της Μπούντεσβερ, ενώ η κυβέρνηση εκπροσωπείται από πολιτικούς αξιωματούχους πρώτης γραμμής.

Από όπου και αν πέρασε η 1η ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών «Εντελβάις», δεν άφησε τίποτε όρθιο που να θυμίζει ανθρώπινη ύπαρξη, έκαψε τα πάντα στο πέρασμα της, από την Ρωσία προς τα Βαλκάνια, όταν το καλοκαίρι του 1943 έλαβε την εντολή με τον τίτλο «πορεία προς την Ελλάδα».

 
250 χιλιόμετρα μέσω Αλβανίας
Στα μέσα Ιουνίου 1943 αποφασίζεται η μετακίνησή της «Εντελβάις» από το Μαυροβούνιο δια μέσου Ποτγκόριτσας, στο Πέτς, στην Μιτρόβιτσα, στα Σκόπια, στην Φλώρινα και από εκεί προς Γιάννενα.

Στις 6 Ιουλίου 1943, η εμπροσθοφυλακή Ζόμμερ της 1ης ορεινής  μεραρχίας ορεινών καταδρομών «Εντελβάις» χαράσσει πορεία 230 χιλιομέτρων από Φλώρινα προς Γιάννενα, μέσα από το αλβανικό έδαφος, πεζή, από Κρυσταλοπηγή - Κάπστιστα – Κορυτσά – Λεσκοβίκι, με διέλευση του Σαραντάπορου και του Αώου ποταμού και από εκεί προς λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.

Το πρώτο δεκαήμερο είναι μια πραγματική κόλαση φωτιάς για τους κατοίκους των χωριών που βρίσκονται στο αλβανικό έδαφος, καθώς χτυπιούνται ανελέητα από τους καταδρομείς της «Εντελβάις».

Παράλληλα δε, συγκεκριμένες αναφορές των καταδρομών της «Εντελβάις» αναφέρουν πως οι γέφυρες στους ποταμούς Σαραντάπορο και Αώο έχουν καταστραφεί από τους αντάρτες, καθώς ήδη έχει υπάρξει συνεργασία των αλβανών ανταρτών του Ενβέρ Χότζα, με αντάρτες του ΕΛΑΣ.

Στις 8 Ιουλίου 1943 το απόγευμα, οι πρώτοι καταδρομείς της εμπροσθοφυλακής Ζόμμερ περνάνε από το χωριό Περάτη, που βρίσκεται στο αλβανικό έδαφος στα ρηχά στον ποταμό Σαραντάπορο και δημιουργούν προγεφύρωμα στο απέναντι χωριό την Καλόβρυση, που βρίσκεται στο ελληνικό έδαφος.

Εν τω μεταξύ, ο διοικητής του 98ου συντάγματος Γιόζεφ Zάλμιγκερ αποστέλλει διαταγή στο 2ο τάγμα, δια της οποίας καθορίζεται εκτεταμένη επιχείρηση για εκκαθάριση και φύλαξη του δρόμου προώθησης προς Γιάννενα. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιούνται 9 λόχοι για να διαφυλάξουν τον δρόμο από Λεσκοβίκι προς Αηδονοχώρι.

Η διαταγή του διοικητή Ζάλμινγκερ εκδόθηκε μετά από επεξεργασία των παρακάτω στοιχείων: Είχε ήδη ανατιναχθεί από του αντάρτες η γέφυρα στο Περάτη. Υπήρχαν πληροφορίες πως ο επαρχιακός δρόμος προς την Κόνιτσα ήταν αποκλεισμένος από συρματοπλέγματα ανταρτών. «Το άντρο των συμμοριών» βρισκόταν δυτικά του Αηδονοχωρίου.


Το χωριό στο στόχαστρο
Το Αηδονοχώρι πλέον βρίσκεται στο στόχαστρο των καταδρομέων της «Εντελβάις» και η μοίρα των κατοίκων του χωριού ήταν προδιαγεγραμμένη. Ο 6ος λόχος του 2ου τάγματος του 98 συντάγματος, με διοικητή τον υπολοχαγό Mίχαελ Παίσιγκερ είναι αυτή η στρατιωτική μονάδα που μακέλεψε το χωριό, δολοφονώντας, 22 άμαχους, ενώ έκαψε και 120 σπίτια. Στην συνέχεια η μονάδα αυτή, κατέστρεψε ολοσχερώς, τα χωριά Καλόβρυση, Μάζι, Αετόπετρα, Αηδονοχώρι, Βασιλικό, Κεφαλόβρυσο, δολοφονώντας δεκάδες αμάχους.

Στις 12 Ιουλίου 1943, η διαταγή της μεραρχίας «Εντελβάις», ΝΑ: T-315/65-22, ανέφερε τα παρακάτω: «Η περιοχή Λεσκοβίκι – Πρεμετή – Αηδονοχώρι - Κόνιτσα, χτενίστηκε και εκκαθαρίστηκε, σύμφωνα με το σχέδιο της ομάδας μάχης Ζάλμιγκερ. Πάνω από 150 κομμουνιστές εκτελέστηκαν και 15 χωριά πυρπολήθηκαν επειδή παρείχαν καταλύματα και αποθήκευαν πολεμοφόδια για τις συμμορίες»

Η μεραρχία «Εντελβάις» παρέμεινε στην Ήπειρο για 4 μήνες, από τον Ιούλιο έως τον Νοέμβριο του 1943, διαπράττοντας απάνθρωπα εγκλήματα πολέμου, κατά του άμαχου πληθυσμού. Επανήλθε ξανά το 1944, επαναλαμβάνοντας και πάλι το αποτρόπαιο έργο της με εγκλήματα πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού.

Ο άμαχος πληθυσμός των χωριών, της Ηπείρου πλήρωσε ακριβά το τίμημα και ο φόρος του αίματος των χωριών της Ηπείρου υπήρξε αρκετά βαρύς.


Υπολοχαγός Μίχαελ Παίσιγκερ
Συμμετείχε σχεδόν, σε όλες τις σφαγέ, του άμαχου πληθυσμού στα χωριά της Ηπείρου και της Αλβανίας.
Στις 26 Απριλίου 1956, κατατάχτηκε, στον μεταπολεμικό, γερμανικό, στρατό στην Μπούντεσβερ, με τον βαθμό του ταγματάρχη. Διετέλεσε διοικητής στην VKΚ 653 Verteidigungskreiskommando, Διοίκηση Άμυνας του γερμανικού στρατού στο Murnau που υπαγόταν στο ΝΑΤΟ μέχρι τον Μάρτιο του 1975.
Το 1998 εξέδωσε βιβλίο με τα «ηρωικά του κατορθώματα». Πέθανε στις 23 Μαΐου 2003 στο Garmisch – Partenkiechen, σε ηλικία 84 χρονών.


Η «Έντελβαϊς» ως… ήρωες
Όπως φαίνεται όμως ο πόλεμος για την Βέρμαχτ δεν έχει τελειώσει ακόμη.

Πρόσφατα, η Γερμανική Υπηρεσία Στρατιωτικών Ιστορικών Ερευνών του Γερμανικού Στρατού, η MGFA, με απόρρητη έκθεσή της προς το γερμανικό Υπουργείο Άμυνας, καταγράφει την 1η ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών ως υπόδειγμα για την «πολεμική της δραστηριότητα» στα Βαλκάνια, στην διάρκεια του Β΄Π.Π, αποδίδοντας τιμές και δάφνες στους καταδρομείς της «Εντελβάις», βουτηγμένες μέσα στο αίμα των θυμάτων του άμαχου πληθυσμού που βιώσαν, κατά την διάρκεια του πολέμου, την βαρβαρότητα του ναζισμού.

Πηγές: Ηπειρωτικός Αγών / youtube videos