«FILS DE GRÈCE» η νέα ταινία του Διονύση Γρηγοράτου

Μια ιστορία από το παρελθόν, που στοιχειώνει μέχρι και σήμερα

«FILS DE GRÈCE» είναι ο τίτλος της νέας ταινίας του Διονύση Γρηγοράτου, που βγαίνει την Πέμπτη 12 Μάρτη στους κινηματογράφους.

Ο τίτλος της ταινίας είναι από την έκκληση του Γάλλου κομμουνιστή ποιητή Paul Eluard για τα παιδιά του Εμφυλίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στις θέσεις των μαχητών του ΔΣΕ στο Γράμμο, και αναφέρεται σε ένα αποσιωπημένο και απωθημένο γεγονός του εμφυλίου πολέμου:

«Η ταινία πραγματεύεται το θέμα των παιδιών του Εμφυλίου. Ανάμεσα σε όλα τα άλλα που εξελίσσονταν, το λεγόμενο παιδομάζωμα ή παιδοσώσιμο ήταν κι αυτό ένα κυρίαρχο θέμα. Δεν είναι λίγο πράγμα η μετακίνηση 60.000 παιδιών από τρεις – τέσσερις νομούς. 30.000 μετακινήθηκαν από το Δημοκρατικό Στρατό στις τότε σοσιαλιστικές χώρες και 30.000 μεταφέρθηκαν από τον κυβερνητικό στρατό στις 52 «Παιδουπόλεις», που φτιάχτηκαν σε λιγότερο από 5 μήνες από τη βασίλισσα Φρειδερίκη», λέει ο σκηνοθέτης Διονύσης Γρηγοράτος σε συνέντευξή του στο Ριζοσπάστη. (Όλη η συνέντευξη ΕΔΩ)

 

 

 

Δεν πρόκειται για μια ταινία ίσων αποστάσεων. «Εχω την αίσθηση πως ο απόηχος της εμφύλιας διαμάχης φτάνει κατά κάποιον τρόπο και στις σημερινές αντιπαραθέσεις, ο ταξικός αγώνας δεν έχει σταματήσει. Ηθελα να φωτίσω το γεγονός, δεν κρύβω την ιδεολογία μου, αλλά δεν διαστρεβλώνω τα γεγονότα, όπως έχει επιχειρήσει η επίσημη προπαγάνδα» λέει ο Διονύσης Γρηγοράτος.

Σύμφωνα με κάποιους νεότερους ιστορικούς, «η απόφαση της μετακίνησης των παιδιών στηρίχτηκε σε στρατιωτική και όχι ανθρωπιστική λογική. Ο Δημοκρατικός Στρατός αντιμετώπιζε σοβαρότατο πρόβλημα προσέλευσης μαχητών. Από τα μέσα του 1947, η στρατολογία γίνεται βίαια. Η εθελοντική κατάταξη στον ΔΣΕ δεν έφτανε ούτε το 10%» (Ν. Μαραντζίδης, «Καθημερινή», 12.08.2012). Η πολυετής έρευνα του Γρηγοράτου αποδεικνύει το αντίστροφο.

Σύμφωνα με έγγραφο του Βρετανού συνταγματάρχη Sheppard, επικεφαλής της Βρετανικής Αποστολής στη Βόρεια Ελλάδα («A Modern Greek Tragedy 1946-1949, Stentor, Sydney, Australia 1995), «στις περιοχές που ελέγχονταν από το Δημοκρατικό Στρατό, 95% των περιπτώσεων απομακρύνθηκαν με συγκατάθεση των γονέων, στις περιοχές που δεν απειλούνταν από καμία πλευρά, υπήρξαν ελάχιστες περιπτώσεις απομάκρυνσης των παιδιών με συγκατάθεση των γονέων, ενώ μετά τον βομβαρδισμό περιοχών 90% των απομακρύνσεων ήταν εκούσιες. Επιπλέον 90% των γονέων που ήταν μέλη του Δημοκρατικού Στρατού ενέκριναν την απομάκρυνση των παιδιών τους».

Μέσα στην ταινία παρουσιάζεται εμμέσως και η περίεργη αποσιώπηση ή και απόκρυψη γραπτής ομολογίας της «Μητέρας του Εθνους» Φρειδερίκης (από το βιβλίο «A Measure of Understanding» - Mac Millan London LTD, έκδοση 1971):

«Αι κυρίαι της Αυλής […] άφηναν τας οικογενείας των και εμετακινούντο εις τα όρη, αψηφώντας τους κινδύνους, διά να σώσουν τα παιδιά μας πριν τα πάρουν οι αντάρτες. Ηταν ένας αγώνας δρόμου τον οποίον, ενίοτε, τον έχαναν αλλά κατά το πλείστον τον εκέρδιζαν…». Την «πολιτική απομάκρυνση των παιδιών» είχαν εγκαινιάσει πρώτες η Φρειδερίκη με τις… κυρίες της Αυλής, την ίδια περίοδο που η ίδια είχε αναλάβει την εργολαβία της υπεράσπισής τους και του δικαιώματός τους να παραμείνουν στις εστίες τους, εξηγεί ο Γρηγοράτος. Οσο για τις παράνομες υιοθεσίες παιδιών στις ΗΠΑ από τις Παιδοπόλεις -που είχαν παρουσιάσει έξαρση την περίοδο εκείνη- το θέμα της επιλογής περιοριζόταν, φαίνεται, στον «σωματότυπο», ενώ η προέλευση από αριστερές οικογένειες δεν τους απασχολούσε καθόλου. Τρανταχτό παράδειγμα, η υιοθεσία των δύο από τα παιδιά του αγωνιστή Ηλία Αργυριάδη που είχε εκτελεστεί μαζί με τον Μπελογιάννη.

Ο Γρηγοράτος δεν κάνει ένα ντοκιμαντέρ αλλά μια ταινία μυθοπλασίας για τη μνήμη. Ενα road movie στην ιστορία των οδοιπορικών τεσσάρων παιδιών που δεν τέλειωσαν µε το τέλος του Εµφυλίου αλλά συνεχίστηκαν εκτός και εντός της Ελλάδας, µε εξορίες και απαγορεύσεις επανόδου στις εστίες τους. Πρόκειται για ένα δύσκολο πείραμα που συνδέει σπάνιο ακυκλοφόρητο υλικό αρχείου με δικά του γυρίσματα στις περιοχές όπου γράφτηκε μια από τις πιο σκληρές σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.

Δύο από τα παιδιά του παιδομαζώματος (75άρηδες σήμερα) είναι από τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, παίζοντας τους εαυτούς τους: η μια, η Ολυμπία, είχε οδηγηθεί εκτός Ελλάδας κι έφτασε να γίνει χορεύτρια και χορογράφος στα Μπολσόι. Ο άλλος, ο Γιώργος, που είχε κλειστεί στις Παιδοπόλεις, κατέληξε εναερίτης ηλεκτρολόγος.

Η σελίδα της ταινίας: http://www.filsdegrece.gr/