Ρύπανση ναι, προστασία…όχι για τα ποτάμια της Ηπείρου!

- Απουσία αποχετευτικών δικτύων και διαχείρισης υγρών αποβλήτων, όμβρια, κτηνοτροφικές μονάδες, γεωργικά φάρμακα οι κυριότερες αιτίες
• Τι αναφέρει ο Πολιτικός Μηχανικός Δημ. Μακρής

 Πλούσιος τόπος σε υγρό στοιχείο η Ήπειρος, αποτελεί μία από τις πιο ευνοημένες υδρολογικά περιοχές της Μεσογείου, με σημαντικούς ποταμούς να διασχίζουν κάθε άκρη της.
Αώος, Βοϊδομάτης, Καλαμάς, Άραχθος, Μετσοβίτικος, Λούρος συνθέτουν μία «κληρονομιά» βαριά για την περιοχή μας, χάρη στα μοναδικά τους οικοσυστήματα. Μια φυσική περιουσία η οποία όμως συνεχίζει στις μέρες μας να υποβαθμίζεται περιβαλλοντικά εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Κυριότερη απειλή η ανεξέλεγκτη διοχέτευση λυμάτων στα ποτάμια μας που τα βλάπτει σοβαρά και καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη λήψης δραστικών μέτρων για την προστασία τους σύμφωνα και με τις επιταγές της Ε.Ε.. Για να γίνει αυτό βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει πολιτική βούληση!

Πολύτιμη κληρονομιά
Το νερό αποτελεί πολύτιμη κληρονομιά, η οποία πρέπει να προστατεύεται, ειδικά σε περιοχές κατά τα άλλα φτωχές, όπως η Ήπειρος. Εξάλλου, όπως αναφέρει σε επιστολή του ο Δημήτρης Μακρής, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. ειδικευμένος σε θέματα Συγκοινωνιακών – Υδραυλικών Έργων Υποδομής, στον τομέα της διαχείρισης των φυσικών πόρων, προτεραιότητα δίνεται από τη μία στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και από την άλλη στην ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Αυτό το τελευταίο όμως είναι σαφές πως δεν γίνεται στην περιοχή μας όπως αποδεικνύεται από γεγονότα που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας, μέσω των οποίων τίθεται σε πλήρη αμφισβήτηση η προστασία και σκιαγραφείται η περιβαλλοντική υποβάθμιση όλων σχεδόν των ποταμών της Ηπείρου.

Διαρκής υποβάθμιση
Για του λόγου το αληθές, ο Δημ. Μακρής παραθέτει τίτλους από ορισμένα χαρακτηριστικά δημοσιεύματα των τελευταίων ετών που αφορούν τη ρύπανση και υποβάθμιση ποταμών της Ηπείρου και πιο συγκεκριμένα τα ακόλουθα:
• «Ο ποταμός Καλαμάς έστειλε το μήνυμά του. Nεκρά ψάρια βρέθηκαν σε παραπόταμό του» (18/07/2014).
• «Ο  ΧΥΤΑ Ελληνικού μολύνει τον Άραχθο» (18/12/2014).
• «Σειρά αυτή τη φορά έχει ο ποταμός Λούρος με κίνδυνο της οικολογικής του κατάρρευσης από τις χρόνιες ανεξέλεγκτες ιχθυοκαλλιέργειες» (21/11/2011).
• «Νέες εστίες ρύπανσης δημιουργούνται στο Δήμο Μετσόβου και τελικός αποδέκτης, για μια ακόμη φορά, είναι ο ποταμός  Μετσοβίτικος και κατ’ επέκταση ο ποταμός Άραχθος» (1/12/2009).
• «Το καθαρότερο ποτάμι της Ευρώπης, ο Βοϊδομάτης, βρίσκεται πλέον στα υδατικά συστήματα που πλήττονται από φαινόμενα ρύπανσης ή ευτροφισμού» (15/04/2009).

Αιτίες της ρύπανσης
Αναφερόμενος στις βασικότερες αιτίες ρύπανσης και περιβαλλοντικής υποβάθμισης των ποταμών, ο Γιαννιώτης Πολιτικός Μηχανικός επικαλείται τα ακόλουθα:
- Οι περισσότερες κατοικίες που δεν είναι συνδεδεμένες σε αποχετευτικό δίκτυο, επειδή στους αντίστοιχους  Δήμους δεν υπάρχουν δίκτυα, έχουν απορροφητικούς ή στην καλύτερη περίπτωση στεγανούς βόθρους ή πολύ σπάνια διάταξη σηπτικής δεξαμενής με απορροφητικό. Άρα τα λύματά τους καταλήγουν σε ρέματα ή ποτάμια.
- Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν εφαρμόζουν διατάξεις πρωτοβάθμιας επεξεργασίας και δεν λειτουργούν συστήματα διαχείρισης υγρών αποβλήτων. Κι εδώ το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
- Τα όμβρια από τις αστικές οδούς που ρέουν ελεύθερα παρασύρουν στα ποτάμια ή σε άλλους φυσικούς αποδέκτες ό,τι τοξικό στοιχείο συγκρατεί ο ασφαλτοτάπητας.
- Η ανάπτυξη των πτηνό - κτηνοτροφικών μονάδων στην περιοχή μας έγινε χωρίς προγραμματισμό. Αποτέλεσμα, τα σοβαρά προβλήματα ρύπανσης και υποβάθμισης του περιβάλλοντος, κυρίως εξαιτίας των αποβλήτων τους. Οι πιο πολλές απ’ αυτές τις μονάδες βρίσκονται κοντά σε ποταμούς!
- Σημαντική αιτία ρύπανσης των ποτάμιων οικοσυστημάτων της Ηπείρου που πρέπει να αντιμετωπιστεί επίσης, είναι οι ρύποι γεωργικής προέλευσης (νιτρορρύπανση).

Προτάσεις χωρίς έργα!
Είναι γεγονός πως, όπως αναγνωρίζει και ο κ. Μακρής, επανειλημμένα έχουν προταθεί συγκεκριμένα μέτρα και έργα για την διαχείριση των υγρών αποβλήτων και την αποκατάσταση της ρύπανσης των ποταμών της Ηπείρου σε όλους τους αρμόδιους φορείς, στην Περιφέρεια, στους αρμόδιους Δήμους, χώρια οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει σε εργασίες, ημερίδες και οι δημοσιεύσεις στον Τύπο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν έχει γίνει κάτι ουσιαστικό κι αυτό παρά το γεγονός ότι η γνώση και η τεχνολογία σε ζητήματα διαχείρισης υγρών αποβλήτων έχουν κάνει αλματώδη βήματα.
Τα τελευταία πέντε χρόνια έχει επιτελεστεί μεγάλη νομοθετική προσπάθεια και αλλαγή στο συγκεκριμένο ζήτημα σύμφωνα με τις νέες επιστημονικές γνώσεις και τεχνολογίες. Δυστυχώς όμως, η δαιδαλώδης, συχνά αντικρουόμενη και ασαφής Ελληνική νομοθεσία δημιουργεί προβλήματα πολλές φορές στην εφαρμογή μέτρων αντί να βοηθάει στη λύση των ζητημάτων διαχείρισης των υγρών αποβλήτων.

Ο υδροφόρος ορίζοντας
Τα ποτάμια μας λοιπόν και γενικά ο υδροφόρος ορίζοντας δέχονται έντονες πιέσεις από τις δραστηριότητές μας και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας μπορεί να μένει αλώβητος για χρόνια από την συνεχόμενη αστική υγρή ρύπανση, χωρίς δραματικές συνέπειες και στους επιφανειακούς υδατικούς αποδέκτες.Διαχείριση και αποτελεσματικός έλεγχος των ρυπαντικών φορτίων που επιβαρύνουν τους ποταμούς και τον υδροφόρο ορίζοντά δεν υπάρχει, όπως τονίζει ο Δημ. Μακρής, ο οποίος κάνει λόγο για ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο δεν αντιμετωπίζεται μόνο με διαπιστώσεις.

«Απαιτείται βούληση…»
«Οι λύσεις υπάρχουν, η πολιτική βούληση όμως δεν υπάρχει και δεν είναι δυνατόν η προστασία του περιβάλλοντος να επαφίεται μόνο στην ευαισθησία κάποιων προβληματισμένων πολιτών», όπως γράφει χαρακτηριστικά προσθέτοντας πως «επιβάλλεται να υπάρξουν παρεμβάσεις και μέτρα που θα εμποδίσουν την περαιτέρω υποβάθμιση των ποταμών μας. Να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι. Χρειάζονται και απαιτούνται πολιτικές αποφάσεις σε πολλά επίπεδα, ώστε να γίνουν όσα εφαρμόζονται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης».

Πηγή:Πρωϊνός Λόγος