«Ανθρωπολογία, Εθνογραφία και Συγκριτική Λαογραφία των Βαλκανίων»
Κόνιτσα, 21 Ιουλίου έως 3 Αυγούστου 2019
Διοργάνωση: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας), Ακαδημαϊκό Δίκτυο «Border Crossings», Δήμος Κόνιτσας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Το Σάββατο 3 Αυγούστου, ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 14ο Θερινό Σχολείο Κόνιτσας με θέμα «Ανθρωπολογία, Εθνογραφία και Συγκριτική Λαογραφία του Βαλκανικού Χώρου», που, όπως κάθε χρόνο, διοργανώνεται στην πόλη της Κόνιτσας από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σε συνεργασία με το δίκτυο πανεπιστημίων για τα Βαλκάνια «Border Crossings» και τον Δήμο Κόνιτσας,.

Το Θερινό Σχολείο προσφέρει, κάθε χρόνο, ένα ολοκληρωμένο ακαδημαϊκό πρόγραμμα για θεωρητικά, μεθοδολογικά αλλά και ευρύτερα επιστημολογικά ζητήματα που αφορούν κυρίως το πεδίο της κοινωνικής και πολιτισμικής ανθρωπολογίας (της λαογραφίας συμπεριλαμβανομένης) αλλά επεκτείνεται και σε συγγενείς επιστήμες, όπως η ιστορία, η κοινωνιολογία, η πολιτισμική οικολογία, η γλωσσολογία, η εθνοαρχαιολογία κ.ά. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανθρωπολογία και εθνογραφία των συνόρων και των συνοριακών περιοχών.

Οι φοιτητές/ριες παρακολουθούν απαραίτητα μαθήματα θεωρίας και μεθόδου και καλούνται στη συνέχεια να εφαρμόσουν τις γνώσεις που αποκτούν στο πεδίο με άσκηση στην επιτόπια έρευνα σε τρία διαφορετικά κράτη (Ελλάδα, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία) υπό την καθοδήγηση και εποπτεία των διδασκόντων/ουσών. Η διαδικασία της άσκησης εθνογραφικής έρευνας, σε συνδυασμό με την εντατική επεξεργασία των αποτελεσμάτων και τη δημόσια παρουσίαση των πρώτων πορισμάτων, αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα του Θερινού Σχολείου, καθώς οι περισσότεροι/ες συμμετέχοντες/ουσες δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

Στο φετινό 14ο Θερινό Σχολείο, σαράντα εφτά (47) προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτήτριες/ες, και υποψήφιοι διδάκτορες από δεκατρείς (13) χώρες παρακολούθησαν για δύο εβδομάδες μέρες (21 Ιουλίου - 3 Αυγούστου) τα μαθήματα και τις ερευνητικές δράσεις του φετινού Θερινού Σχολείου, το οποίο φιλοξενήθηκε στους χώρους της Μαθητικής Εστίας και του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας. Από αυτούς, 27 προέρχονταν από, συνολικά, 12 χώρες (Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία, Βόρεια Μακεδονία, Κόσσοβο, Κροατία, Μεγ. Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Κύπρο, Πακιστάν) και 20 από την Ελλάδα.

Δεκατέσσερις (14) καθηγητές/τριες και εξειδικευμένοι/ες ερευνητές/τριες από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα δίδαξαν αφιλοκερδώς και επέβλεψαν την έρευνα, την επεξεργασία των δεδομένων και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Πρόκειται για διδακτικό προσωπικό το οποίο εργάζεται στα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Μακεδονίας, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, και στα Πανεπιστήμια της Ρουμανίας (Bucharest, Brașov), Τουρκίας (Kayseri), Βουλγαρίας (Sofia, Bulgarian Academy of Sciences) Σλοβενίας (Ljubljana), και Μεγ. Βρετανίας (Sheffield).

Τα μαθήματα που διδάχθηκαν αφορούσαν θεματικές όπως η «Επιτόπια Έρευνα και η Παραγωγή της Ανθρωπολογικής Γνώσης: Θεωρία και Μέθοδος», η «Περιβαλλοντική Ιστορία και Πολιτισμική Οικολογία της Μεσογείου και των Βαλκανίων. Η Περίπτωση της Πίνδου και των Γειτονικών Παραμεθόριων Περιοχών», οι «Νέες τάσεις στην Οικονομική Ανθρωπολογία», και η «Η Μετα-Σοσιαλιστική Περίοδος στη Βουλγαρία: μια Σύντομη Εισαγωγή».

Φετινός προσκεκλημένος ομιλητής ήταν ο καθηγητής James Carrier (Max Planck Institute for Social Anthropology, Germany και Department of Anthropology, Indiana University, USA), ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα «Οικονομική Ανθρωπολογία με Ηθικές Αρχές» (Moral Economic Anthropology) και, παράλληλα, προσέφερε ένα σχετικό εργαστηριακό μάθημα.
Στο πλαίσιο της φετινής εθνογραφικής πρακτικής άσκησης, οι φοιτητές συγκροτώντας μικρές ερευνητικές ομάδες έκαναν επιτόπια έρευνα στην Ελλάδα και Αλβανία.

Οι θεματικές που τους απασχόλησαν αφορούσαν στην πρόσληψη του συνόρου στις παραμεθόριες περιοχές στην Αλβανία και στην Ελλάδα (με έρευνα στη συνοριακή κοινότητα Kosovica-Αγία Μαρίνα, η οποία βρίσκεται ακριβώς πάνω στη συνοριακή γραμμή), τις σχέσεις μεταξύ των Ελληνοκύπριων και της ελληνικής εθνικής μειονότητας στην Αλβανία, την πειραματική κατασκευή βλάχικης καλύβας σε μια προσπάθεια εφαρμοσμένης Ανθρωπολογίας/Λαογραφίας, τη σχέση χορού και ταυτότητας, τις σχέσεις της μνήμης και του κοινωνικού χώρου με παράδειγμα μελέτης τα νεκροταφεία και τα εγκαταλελειμμένα σπίτια της Κόνιτσας, τους Αλβανούς μετανάστες στην Κόνιτσα, τους πρόσφυγες στην Κόνιτσα κ.λπ.

Οι φοιτητές και οι διδάσκοντες του Σχολείου αναμένεται να κοινοποιήσουν τα πορίσματα της εθνογραφικής τους έρευνας στην Επετηρίδα του Θερινού Σχολείου (Annual of the Konitsa Summer School), η οποία αποτελεί τη μία από τις τρεις αγγλόφωνες εκδοτικές σειρές (σε έντυπη και ηλεκτρονική έκδοση) του Δικτύου «Border Crossings», οι οποίες αποτελούν πεδίο διαλόγου μελέτης και διάχυσης της γνώσης σχετικά με τη ΝΑ. Ευρώπη. Ήδη, μέχρι τώρα, έχουν εκδοθεί τρεις τόμοι (2008, 2011, 2013), ενώ ο τέταρτος βρίσκεται στο τυπογραφείο και ο πέμπτος στη διαδικασία συγγραφής. Ταυτόχρονα μια επιλογή κειμένων που έχουν δημοσιευθεί στην Επετηρίδα του Σχολείου μεταφράστηκαν και κυκλοφορούν στα Ελληνικά στον τόμο «Τα πολλαπλά σύνορα ενός μεταβαλλόμενου κόσμου» (Εκδ. Κριτική, 2019).

Με την παρουσίαση των συμπερασμάτων της εθνογραφικής άσκησης των ομάδων και την επίδοση των διπλωμάτων συμμετοχής στην τελετή λήξης, την Παρασκευή 2 Αυγούστου και τη σχετική γιορτή που ακολούθησε με ζωντανή παραδοσιακή μουσική, ολοκληρώθηκε το 14ο Θερινό Σχολείο.

Οι προετοιμασίες του επετειακού 15ου Θερινού Σχολείου για το 2020 έχουν ήδη ξεκινήσει.

Προγραμματίζονται μια σειρά εκδηλώσεις (ομιλίες, στρογγυλές τράπεζες, συζητήσεις) με τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων σπουδαστών/τριών, καθηγητών και επιστημόνων, οι οποίοι όλα αυτά τα χρόνια συνέβαλαν στο να καθιερωθεί το Θερινό Σχολείο Κόνιτσας ως ένα ακαδημαϊκό και επιστημονικό γεγονός με διεθνή αναγνώριση και ακτινοβολία, και ως τόπος γόνιμης ανταλλαγής απόψεων, παραγωγής γνώσης και διαπολιτισμικής συνύπαρξης και επικοινωνίας.