Μια σημαντική -για το περιεχόμενό της αλλά και για τα ζητήματα που θέτει- έκδοση που αφορά την παράδοση ενός τόπου που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας. Τα τοπικά μουσικά χαρακτηριστικά, η ποικιλία και ταυτόχρονα η πολιτισμική ενότητα αυτής της περιοχής την καθιστούν πρώτης τάξεως (και προτεραιότητας) πεδίο μουσικολογικής (ήτοι ποικίλης από άποψη γνωστικού αντικειμένου) έρευνας.

Στους δύο δίσκους της έκδοσης αποτυπώνεται ένα υλικό που αντιπροσωπεύει το τοπικό ρεπερτόριο (και ύφος) που, όπως εξηγεί ο παραγωγός του δίσκου, διαμορφώθηκε από την πρακτική των γλεντιών και των «παρεών», δηλαδή των ορχηστρικών σχημάτων, των κομπανιών, που δρουν ενοποιητικά και ταυτόχρονα καταλυτικά. Η μουσική ιδιαιτερότητα της Κόνιτσας εντοπίζεται ακόμη περισσότερο (πιο φανερά) στα τραγούδια που εκτελούνται χωρίς συνοδεία οργάνων και με πρωταγωνίστριες τις γυναίκες. Οπως και σε άλλες περιοχές, π.χ. Θράκη, ο κυρίαρχος ρόλος των γυναικών διασώζει, και εδώ, το παλαιότερο ρεπερτόριο, καθώς οι γυναίκες, αφενός είναι συντηρητικότεροι φορείς των πολιτισμικών στοιχείων των τοπικών κοινωνιών, αφετέρου οι μόνοι, σχεδόν, διαχειριστές των τελετουργιών που αφορούν στα δρώμενα του κύκλου της ζωής και του χρόνου.

Με τη λογική αυτή ταξινομείται το υλικό κι έτσι έχουμε ένα δίσκο με χορευτικούς σκοπούς και τραγούδια κι έναν δίσκο με τραγούδια χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων. Σχετικά με τις κομπανίες, διευκρινίζεται πως έγινε μεν προσπάθεια να παρουσιαστεί ένα μικρό αντιπροσωπευτικό δείγμα από τις κομπανίες της περιοχής, αλλά επειδή οι δύο από τις σημαντικότερες δεν υπάρχουν σήμερα στην πλήρη τους μορφή, συμπεριελήφθησαν και ηχογραφήσεις αρχείου.

Η έκδοση περιλαμβάνει επίσης, εκτός από τον κατατοπιστικότατο πρόλογο του παραγωγού, ένα εξαιρετικού ενδιαφέροντος κείμενο («Πολιτισμική Γεωγραφία») του καθηγητή Κοινωνικής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλη Νιτσιάκου και μια αναφορά στη μουσική της περιοχής της Κόνιτσας που υπογράφει η Γεωργία Τέντα, καθηγήτρια μουσικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ξεχωριστή αναφορά οφείλουμε στη σπάνια συλλογή των φωτογραφιών (πολλές από αυτές αδημοσίευτες) που βοηθούν στην κατανόηση του μουσικού τοπίου της περιοχής.

Οι κομπανίες που καταγράφονται είναι: του Νίκου Φιλιππίδη, του Μιχάλη Πανουσάκου, του Νίκου Αλεξίου και του Κώστα Χαλκιά. Κατά τη γνώμη του υπογράφοντος, πρώτη και καλύτερη - από άποψη τεχνικής και εκφραστικότητας (και μάλιστα μακράν των άλλων) είναι εκείνη του Νίκου Φιλιππίδη. Ολες πάντως οι κομπανίες καθώς και οι άνευ συνοδείας τραγουδιστές, πιστεύω ότι προσφέρουν τα δύο σπουδαία που κάνουν το αποτέλεσμα πολλαπλώς πολύτιμο: το κάλλος που διασώζει η παράδοση και την αλήθεια, την άδολη στάση, στην υλοποίηση της μουσικής αυτής, που όσο περνά οι καιρός γίνεται όλο και πιο σπάνια. Η διά των Μαζικών Μέσων (βιομηχανία δίσκου, ραδιόφωνο, τηλεόραση) διάδοση της μουσικής που κληροδοτεί η παράδοση, μετρά ήδη διάρκεια ενός και πλέον αιώνα. Οπως γνωρίζουν όσοι μελετούν το θέμα αυτό, οι συνέπειες από την πολιτική των Μέσων υπήρξαν καθοριστικές. Μεγαλύτερο θύμα υπήρξε το πιο σπουδαίο, ήτοι ακριβώς ο ιδιαίτερος τρόπος έκφρασης, το μουσικό και γλωσσικό ιδίωμα, το μοναδικό στοιχείο που ορίζει το «χρώμα», τη «μυρωδιά» και τη «γεύση» της μουσικής κάθε περιοχής, με άλλα λόγια την πραγματική ταυτότητά της.

Τόσο ο ειδικός και εξοικειωμένος όσο και ο απλός (και μουσικώς ανεξίθρησκος) ακροατής θα εκτιμήσουν, πιστεύω, την προσφορά αυτή των αγαθών εν ανεπαρκεία που προσφέρει η έκδοση αυτή.