Μια ανεκμετάλλευτη πηγή ενέργειας «κρύβουν» οι εκατοντάδες κτηνοτροφικές μονάδες στην Ήπειρο, στη Βόρεια Ελλάδα και στη Θεσσαλία η οποία εκτός των άλλων μπορεί να αποτελέσει και μια δεύτερη σημαντική πηγή εσόδων για τους κτηνοτρόφους.
Πηγή που παραμένει ανεκμετάλλευτη όσο το κράτος δεν ενημερώνει τους κτηνοτρόφους και δεν δίνει οικονομικά κίνητρα για εκμετάλλευση των ζωικών αποβλήτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Κωνσταντίνος Αθανασίου, στέλεχος του Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών Διεργασιών στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) οι κτηνοτροφικές μονάδες μπορούν να παράγουν βιοαέριο από απόβλητα ζώων, μεταφρασμένο σε μεγαβάτ (MW) ηλεκτροπαραγωγής, το οποίο ξεπερνά τα 86 MW, αντίστοιχο με εκείνο τριών μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις το μεγαλύτερο δυναμικό εντοπίζεται στην Κεντρική Μακεδονία (δυνητική παραγωγή 33 MW από βοοειδή και 2 MW από χοίρους), ενώ ακολουθούν η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη (συνολικά 16 MW), η Θεσσαλία (15 MW), η Δυτική Μακεδονία (10 MW) και η Ήπειρος (10 MW).Όπως εκτιμά ο λέκτορας της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Θωμάς Κωτσόπουλος, η ποσότητα βιοαερίου, που μπορεί να παραχθεί με την επεξεργασία αποβλήτων, μόνο από αγελάδες γαλακτοπαραγωγής θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μονάδες συμπαραγωγής, συνολικής ισχύος 50 MW, με μέση ετήσια παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος 170.000 MWhe (μεγαβατώρων) και θερμικής ενέργειας 195.000 MWh. Πρόκειται για ποσότητες ικανές να καλύψουν τις ετήσιες ανάγκες σε ηλεκτρικό ρεύμα 34.000 κατοίκων και σε θέρμανση περίπου 10.000 νοικοκυριών.
Το εγχείρημα της παραγωγής βιοαερίου, μάλιστα, δεν χρειάζεται να το «φορτωθούν» μεμονωμένες μονάδες καθώς πρωτοβουλίες μπορούν να αναλάβουν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και ομάδες αγροτών, ώστε να συστήσουν από κοινού εταιρίες διαχείρισης αποβλήτων. Σύμφωνα με τον κ. Κωτσόπουλο, αν σε μια περιοχή συγκεντρώνονται πολλές κτηνοτροφικές μονάδες θα μπορούσαν να επεξεργάζονται από κοινού τα απόβλητά τους, ενώ στις εγκαταστάσεις τους θα είχαν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται και απορρίμματα σφαγείων, ελαιουργείων, τυροκομείων κτλ. Όπως υποστηρίζει ο κ. Κωτσόπουλος, η εικόνα μπορεί να αλλάξει καθώς με το νέο σχετικό νομοσχέδιο, η τιμή πώλησης της παραγόμενης ενέργειας από κτηνοτροφικά και αγροτοβιομηχανικά απόβλητα, τριπλασιάζεται.
Δέκα μονάδες παραγωγής
Με το υπό κατάθεση νομοσχέδιο, η τιμή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο προερχόμενο από τέτοιου είδους απόβλητα διαμορφώνεται στα 220 ευρώ/ΜWh (μεγαβατώρα), έναντι 73 ευρώ στον ισχύοντα Ν.3468/06. Παράλληλα, το νομοσχέδιο εξαιρεί από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τους σταθμούς βιοαερίου με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ μικρότερη/ίση του 1 MW. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι παράγονται ετησίως 17.000.000 τόνοι οργανικών αποβλήτων και μπορούν να δημιουργηθούν 10 μονάδες παραγωγής βιοαερίου.
Μονάδα βιοαερίου στη Φιλιππιάδα
Ωστόσο κόντρα στο ρεύμα, που κρατάει τους Έλληνες κτηνοτρόφους-επιχειρηματίες μακριά από την παραγωγή βιοαερίου, κινήθηκε ο Βαγγέλης Χήτας ιδιοκτήτης της «Φάρμα Χήτας ΑΕ» που βρίσκεται στη Φιλιππιάδα. Ο κ. Χήτας λειτουργεί εδώ και ενάμιση χρόνο εγκατάσταση βιοαερίου 1MW στην κτηνοτροφική μονάδα 2.000 χοιρομητέρων. Σύμφωνα με τον ίδιο, το εγχείρημα κόστισε 15 εκατ. ευρώ (χοιροτροφείο/βιοαέριο) και, όπως ανέφερε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ), «μια τέτοια επένδυση απαιτεί να έχεις εκτεταμένη εμπειρία, μεγάλες αντοχές και διάθεση για τρέξιμο όλη μέρα με χαρτιά». Όπως περιέγραψε ο κ. Χήτας τα ζωϊκά απόβλητα, διοχετεύονται σε υπόγεια κανάλια, ώστε η μονάδα να είναι καθαρή και στη συνέχεια μπαίνουν σε έναν τεράστιο «χωνευτή» (δεξαμενή 3.000 κυβικών) σε τακτά χρονικά διαστήματα. Εκεί παστεριώνονται, αδρανοποιούνται και αναμοχλεύονται και σε διάστημα 24-32 ημερών αποσυντίθενται, δημιουργώντας άχρωμο και άοσμο μεθάνιο. Μέρος της παραγόμενης ενέργειας καλύπτει, κατά τον κ. Χήτα τις ανάγκες της ίδιας της μονάδας και το υπόλοιπο πωλείται στη ΔΕΗ.
Το κόστος δημιουργίας μιας εγκατάστασης βιοαερίου σε κτηνοτροφική μονάδα είναι αρκετά υψηλό, αλλά αποσβένεται σχετικά γρήγορα. Μια μέση εκτίμηση κόστους αρχικής επένδυσης είναι τα 5.000 ευρώ/kW, η οποία μπορεί να ξεπεράσει τα 6.000 ευρώ για μικρές μονάδες προηγμένης τεχνολογίας ή να πέσει στις 3.000 για μεγάλες μονάδες συμβατικής τεχνολογίας (το κόστος πάγιας επένδυσης ελαττώνεται όσο μεγαλώνει η μονάδα). Ο χρόνος αποπληρωμής της αρχικής επένδυσης ξεκινά από πέντε έτη και φτάνει μέχρι τα επτά ή οκτώ. Ωστόσο με το καθεστώς επιδότησης (40% στην αρχική επένδυση), ο χρόνος αποπληρωμής πέφτει ακόμη και στην τριετία.
Από τη μονάδα ...στο ρεζερβουάρ
Όσον αφορά το καθεστώς που έχει διαμορφωθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, η Σουηδία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα καθώς έχει προ πολλού βρει τον τρόπο να συνδέει κτηνοτροφικές μονάδες, βιολογικούς καθαρισμούς και ΧΥΤΑ με το ρεζερβουάρ των οχημάτων. Σύμφωνα με στοιχεία του Swedish Gas Center, το 2007 κυκλοφορούσαν στη χώρα 5.298 οχήματα με καύσιμο μεθάνιο, εκ των οποίων 4.519 επιβατικά, 225 φορτηγά και 554 λεωφορεία, καθώς και ένα τρένο, που χρησιμοποιεί ως καύσιμο βιοαέριο από απόβλητα αγελάδων. Σημειώνεται ότι οι κάτοχοι οχημάτων με καύσιμο βιοαέριο (φυσικά υπάρχουν τα αντίστοιχα πρατήρια) έχουν προνόμια όπως δωρεάν στάθμευση σε πολλές πόλεις, απαλλαγή από τέλη κυκλοφορίας/διόδια στην πόλη της Στοκχόλμης, ακόμη και ετήσια φοροαπαλλαγή 450 ευρώ για επαγγελματικά οχήματα. Τα ταξί με βιοαέριο κινούνται σε ειδικές λωρίδες, ενώ προβλέπεται μείωση έως και 40% του φόρου, για εταιρίες που χρησιμοποιούν βιοαέριο.
Πηγή: Ηπειρωτικός Αγών
