Μοναδικής ομορφιάς και πολιτιστικού πλούτου ξωκλήσια και μοναστήρια «κοσμούν» την Άνω Κλειδωνιά Κόνιτσας, ένα μικρό χωριό λίγο πριν την Κόνιτσα, που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται δυστυχώς στο περιθώριο.
Στο χωριό που γνώρισε μεγάλη άνθηση με εκατοντάδες κατοίκους πριν λίγες δεκαετίες υπάρχουν πέντε ξωκλήσια και δύο μοναστήρια, απόδειξη της ανάπτυξης που είχε γνωρίσει η περιοχή. Θρησκευτικά και πολιτιστικά μνημεία του 16ου και 17ου αιώνα, με ανεκτίμητες τοιχογραφίες στο εσωτερικό τους, τα ξωκλήσια και τα μοναστήρια ζητούν σήμερα την προσοχή μας, ώστε να διατηρηθούν και τους επόμενους αιώνες.
Τα τελευταία χρόνια και με τη στήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων έχουν γίνει παρεμβάσεις για την ανάδειξη των μοναστηριών, όμως οι κάτοικοι της περιοχής ζητούν την ουσιαστική στήριξη της πολιτείας, ώστε μέσα από ολοκληρωμένες μελέτες να αναδειχθεί ο μοναδικός πλούτος της περιοχής.
Οι επτά βυζαντινές εκκλησίες με χαρακτηριστικά δείγματα της μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής της Ηπείρου, βρίσκονται διάσπαρτες στην Άνω Κλειδωνιά, ενώ σε ορισμένες από αυτές η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσα από μονοπάτια.
Ο λόγος για την Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, όπου πλέον διασώζεται μόνο το καθολικό στην ανατολική πλευρά της Κλειδωνιάς, ο ναός του Αγίου Αθανασίου που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και κατατάσσεται στους λεγόμενους Σταυρεπίστεγους ναούς. Ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες, ενώ χρονολογείται από το 1617.
Η κοιμητηριακή εκκλησία του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος, ένας ναός βασιλικού ρυθμού με τρούλο μεγάλων διαστάσεων. Στη νοτιοανατολική πλευρά του ναού σώζεται και η ένδειξη της χρονολόγησης του μνημείου που είναι στα 1620. Αξίζει να σημειωθεί, πως μόνο ο τρούλος με τα στηρίγματα και το τεταρτοσφαίριο της ημικυκλικής κόγχης έχουν τοιχογραφηθεί.
Ακολουθεί η Μονή των Αγίων Αναργύρων, ένα παλιό, εγκαταλελειμμένο κτίριο στη χαράδρα του Βίκου. Το καθολικό της Μονής είναι ένα μονόχωρο μικρό κτίσμα, χτισμένο στο βράχο της λοφοπλαγιάς. Παρά τις πλούσιες τοιχογραφίες ο ναός δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση.
Η περιοχή διαθέτει ένα ακόμη μοναστήρι, αυτό των Αγίων Αποστόλων, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το ναό του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για τη μοναδική εκκλησία που παραμένει ανοιχτή μέχρι σήμερα. Από αυτή διασώζεται μόνο το καθολικό, ενώ παρά τις σοβαρές ζημιές που έχει υποστεί το εσωτερικό του ναού, οι τοιχογραφίες διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
Η ενοριακή εκκλησία του οικισμού, ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στη νοτιοδυτική άκρη του οικισμού. Πρόκειται για μία μονόχωρη βασιλική εκκλησία, που το εσωτερικό της έχει ασβεστωθεί, εκτός από τους τοίχους του Ιερού Βήματος και ένα μικρό τμήμα του δυτικού.
Κλειστή παραμένει σήμερα και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, καθώς βρίσκεται σε στάδιο ανακαίνισης.
Ναοί μοναδικής ομορφιάς
Με τη βοήθεια των κατοίκων της Άνω Κλειδωνιάς επισκεφθήκαμε το ναό του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Νικολάου και γνωρίσαμε την ιστορία του τόπου.
Σύμφωνα με τον Εφημέριο Κλειδωνιάς Παπαδήμο, οι Μονές της περιοχής αξίζουν την προσοχή των αρμοδίων, ειδικά μετά τις καταστροφές που σημειώθηκαν στο εσωτερικό τους στις αρχές της δεκαετίας του '90 με την είσοδο των Αλβανών στη χώρα.
Το αίτημα για την στήριξη της πολιτείας ώστε να διατηρηθεί ο μοναδικός αυτός φυσικός πλούτος και στο μέλλον μετέφερε από την πλευρά του και ο πρόεδρος του τοπικού διαμερίσματος Καλλιθέας που γειτνιάζει με την Άνω Κλειδωνιά Θωμάς Αναστάσης.
Πηγή: Εφημερίδα Ελευθερία
