Πηγή: περιοδικό Auto Τρίτη.
Χρησιμοποιώντας τον εθνικό δρόμο Κόνιτσας-Ιωαννίνων ο επισκέπτης μπορεί πλέον πανεύκολα με μικρές παρεκκλίσεις από την πορεία του και χρησιμοποιώντας πάντα ασφάλτινους δρόμους να επισκεφθεί τα κυριότερα Μαστοροχώρια και να γνωρίσει τον αρχιτεκτονικό πλούτο και τη μοναδική φύση που τα περιβάλλει.
Η Πυρσόγιαννη, η Βούρπιανη, οι Χιονάδες και το Ασημοχώρι βρίσκονται στις πλαγιές του Γράμμου και διατηρούν στο ακέραιο, θα έλεγε κανείς, την αρχική τους φυσιογνωμία. Στο παρελθόν η πλειοψηφία των κατοίκων αυτών των χωριών ήταν δουλευτάδες της πέτρας, ζωγράφοι, αγιογράφοι, άξιοι τεχνίτες του ξύλου, του χαλκού και του ασημιού. Από εδώ ξεκινούσαν τα περίφημα "μπουλούκια" που γυρνούσαν από άκρη σε άκρη ολόκληρη τη Βαλκανική κατασκευάζοντας σπίτια, σχολεία, γεφύρια και εκκλησίες.
Το πιο κοντινό στον εθνικό δρόμο χωριό είναι η Πυρσόγιαννη που απέχει από την Κόνιτσα μόνο 28 χλμ. Από εδώ καταγόταν ο αρχιμάστορας Ζιώγας Φρόντζος που έχτισε το 1871 το μονότοξο γεφύρι της Κόνιτσας.
Ακολουθώντας τον ασφάλτινο πλέον δρόμο θα επισκεφθείτε και τα υπόλοιπα ορεινά χωριά, όπως είναι η Βούρπιανη, ο Γοργοπόταμος, το Ασημοχώρι, οι Χιονάδες και το Πληκάτι.
Στην Πυρσόγιαννη λειτουργεί το ενδιαφέρον Λαογραφικό μουσείο όπου έχουν συγκεντρωθεί με πολύ κόπο και μεράκι άφθονα είδη, όπως εργαλεία, σχέδια κατασκευής, καθημερινά αντικείμενα, αλλά και φωτογραφίες που έχουν σχέση με τη ζωή και το έργο τον μαστόρων.
Αφήνοντας τις πλαγιές του Γράμμου επιστρέφουμε στην εθνική οδό και αναζητούμε τους ασφάλτινους δρόμους που οδηγούν στους οικισμούς Μοναστήρι, Μόλιστα και Γαναδιό. Από τα τρία αυτά γειτονικά χωριά σε καλύτερη κατάσταση διατηρείται το τελευταίο. Εδώ ο επισκέπτης περιπλανώμενος στα γραφικά σοκάκια θα αναγνωρίσει τους κρίκους που συνδέουν το παρόν με το παρελθόν και κρατούν ζωντανή την παράδοση.
Επιστρέφοντας στον κεντρικό δρόμο Κόνιτσας-Κοζάνης συνεχίζουμε για ακόμη ένα χιλιόμετρο, ώσπου να βρούμε την επόμενη διασταύρωση που θα μας βγάλει στο μεγάλο κεφαλοχώρι του Σμόλικα, το όμορφο Κεράσοβο ή Αγ. Παρασκευή. Ο δρόμος στο σύνολό του ασφάλτινος (10 χλμ.) ξεδιπλώνεται σε κατάφυτη πλαγιά και αφού ακολουθήσει πορεία παράλληλη με τα γρήγορα νερά του Κερασοβίτικου ποταμού, καταλήγει στο χωριό.
Περίπου στο ίδιο μοτίβο, αγκαλιά με τα δάση και τα έλατα, βρίσκεται και το γειτονικό χωριό Καστανιά ή Καστάνιανη. Σκαρφαλωμένο σε πλαγιά 900 μέτρων, ξεχωρίζει για τα καλοφτιαγμένα πέτρινα, δίπατα και τρίπατα σπίτια του, τις άφθονες βρύσες και τα γραφικά καλντερίμια. Με τα πόδια ή με τετρακίνητο όχημα αξίζει να ακολουθήσετε το δασικό δρόμο που ανηφορίζει για 1.500 μ., μέσα από εκπληκτικό δάσος ως την τοποθεσία Αγ. Τριάδα (1.100 μ. ύψος), από όπου και θα απολαύσετε την καλύτερη θεά στην κοιλάδα του Σαραντάπορου και τα μαστοροχώρια του Γράμμου.
Πηγή: περιοδικό Auto Τρίτη.
