Από τον εκδοτικό οίκο «Εφύρα» είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας η β' έκδοση του βιβλίου του Αναπληρωτή Καθηγητή Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ Κώστα Ευ. Οικονόμου με τίτλο «Τα οικωνύμια του Νομού Ιωαννίνων. Γλωσσολογική εξέταση». Αποτελεί βελτιωμένη και επαυξημένη μορφή της α' έκδοσης του 2002 η οποία είχε χρηματοδοτηθεί από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων.

Αντικείμενο του βιβλίου είναι η γλωσσολογική διερεύνηση των οικωνυμίων, δηλαδή των αρχικών ονομάτων των «τόπων που οικούνται», όπως είναι τα ονόματα πόλεων, κωμοπόλεων, κοινοτήτων και οικισμών που περιλαμβάνονται στα διοικητικά όρια του Νομού Ιωαννίνων. Πρόκειται για γλωσσικά στοιχεία με ιστορία αιώνων τα οποία το επίσημο κράτος κατά καιρούς (και πρόσφατα με τους «καποδιστριακούς» δήμους) φρόντισε εν πολλοίς να εξαφανίσει. Ως εκ τούτου στη γλωσσολογική εξέταση δεν περιλαμβάνονται τα οικωνύμια τα οποία είναι αποτέλεσμα μετονομασίας.

Η εργασία περιλαμβάνει, εκτός από την ετυμολογική και τη φωνητική, μορφολογική, ειδολογική κλπ. εξέταση των οικωνυμίων, κεφάλαια τα οποία προκύπτουν από την ετυμολογική τους διερεύνηση. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα και συνοδεύεται με γεωγραφικούς και γλωσσολογικούς χάρτες καθώς και με τους σχετικούς πίνακες.

Το περιεχόμενο του βιβλίου, εκτός από το γλωσσολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει, παρέχει μέοω του γλωσσικού υλικού χρήσιμες ενδείξεις και για την ιστορία της περιοχής, για την οποία οι ιστορικές μαρτυρίες είναι σπάνιες και σποραδικές.


H προσπάθεια, όπως λέει στον πρόλογο της έκδοσης ο κ. Οικονόμου, ήταν επίπονη, ωστόσο είναι αναγκαίο να τα γνωρίζουμε, αφού ουσιαστικά είναι οι μάρτυρες της ιστορικής διαδρομής του τόπου. Πέρα από την ετυμολογική εξήγηση ο καθηγητής καταγράφει και τη φωνητική απόδοσή τους. Για το σκοπό αυτό πραγματοποίησε πολλές επισκέψεις στα χωριά και τους οικισμούς του νομού. Το σύνολον 408. Γίνεται επίσης αναφορά στα Γιάννενα, το Μέτσοβο και την Κόνιτσα.

Από τη μελέτη προκύπτει ότι από τα 408, τα 124 είναι ελληνικής προέλευσης (ελληνόθετα), δηλαδή ποσοστό 30,39%, τα 189 είναι σλαβόθετα (46,32%), τα 18 είναι αραμουνόθετα (ρουμανβλάχικα) (4,41%), τα 74 είναι αλβανόθετα (18,14%), ενώ τουρκικά είναι μόλις 3 και το ποσοστό τους είναι 0,73%. Και αυτό γιατί, όπως παρατηρεί ο κ. καθηγητής, όσο πιο ειρηνικά ήσαν τα φύλα που πέρασαν από την περιοχή τόσο πιο πολύ επηρέασαν και την ονοματοθεσία.