|
|
|
Οι Γερμανοί κάνουν τις τελευταίες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις τους πάνω στην Πίνδο. Οι ένοπλοι της αντίστασης συμπτύσσονται. Είτε εφαρμόζουν κάποιο σχέδιο, είτε όχι, δρουν οργανωμένα, όπως γίνεται σε κάθε εκκαθάριση, τα χρόνια της κατοχής. Οι άοπλοι όμως, τα γυναικόπαιδα, το δυσκίνητο πλήθος (ανάμεσα στο όποιο κινούνται οι ήρωες τής νουβέλας) αντιμετωπίζουν αυτό τον κυκεώνα, και το χάος πού δημιουργείται, (το σάρωμα των χωριών, το κάψιμο, τους σκοτωμούς, την ομηρία, τον ξολοθρεμό), σαν το κοπάδι. Κι άφίνονται στο ένστικτο τής άμυνας. Σ ' ένα μηχανισμό δηλαδή, αυτόματης κινητοποίησης ελιγμών, κι αναδίπλωσης όπου οι κεραίες τής μάζας, σα συνόλου, αποχτούν μία κατα-πληχτική ευαισθησία. Ή δράση κι ή αντίδραση προσδιορίζονται από στιγμή σε στιγμή, κι αντιμετωπίζονται με την ένστικτώδικη σοφία. Τίποτα δε μπορεί ΝΑ θεωρείται σα δεδομένο έξω απ’ την καλή προδιάθεση (το άνοιγμα τής ψυχής δηλ. νά δεχτεί με την ίδια άνεση τις μεγάλες χαρές και τις μεγάλες πίκρες). Σ' αυτές τις ακραίες ώρες μια πανάρχαια τακτική πού ξεκινάει άπ' την εποχή των σπηλαίων για την επιβίωση τής μάζας, μπαίνει σ' εφαρμογή. Οι ηγέτες ξεπηδούνε μέσ' άπ' τη μάζα: με περίσκεψη και φρόνηση Κάθε παραβίαση του κανόνα αυτού, (όπως είναι: Ηγέτες εγκάθετοι. Εφαρμογή προδιαγραμμένου σχεδίου. Ξεμονάχιασμα. Υπερβολικά ατομικός φόβος. Παραφωνίες. Πείσματα. Επιπολαιότητες. Ψευδαισθήσεις. ' Ηγετισμοί τής κακιάς ώρας, πού καλύπτουν κατά βάθος πανικό κι ιδιοτέλειες κ.λπ.) ανοίγει κενά και καταλήγει σ' αφανισμό.
Ή νουβέλα ξεκινάει με τη σκέψη πώς «κάθε σύνορο έχει τη φρίκη του», για νά καταλήξει, σ' αυτό πού είπε ο "Ελιοτ, πώς, και ή «κάθε φρίκη έχει το σύνορο της».
